Thủy triều là gì? Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều là như thế nào?

Thủy triều là gì? Đây là một hiện tượng thiên nhiên kỳ diệu quen thuộc với con người chúng ta, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu rõ về hiện tượng này. Trong bài viết này hãy cùng Dự báo thời tiết tìm hiểu chi tiết về Thủy triều là gì? Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều như thế nào? ngay dưới đây nhé. 

Thủy triều là gì? Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều là gì?
Thủy triều là gì? Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều là gì?

Thủy triều là gì?

Hiện tượng thủy triều là gì? Thủy triều được gọi là một hiện tượng khi nước biển, nước sông lên xuống trong một chu kỳ thời gian, phụ thuộc vào sự biến chuyển của thiên văn. Trong âm Hán-Việt, “thủy” có nghĩa là nước, còn “triều” là cường độ của nước, từ việc nước dâng lên đến rút xuống. 

Sự biến đổi này được tạo ra bởi sự tác động của lực hấp dẫn từ Mặt Trăng (phần lớn) và cũng từ Mặt Trời (phần nhỏ), đến một điểm cụ thể trên bề mặt Trái Đất, trong khi Trái Đất quay quanh trục của mình, kết quả tạo nên hiện tượng nước biển dâng cao (triều lên còn được gọi là nước lớn) và nước rút ( triều xuống tức là nước ròng) vào các thời điểm nhất định trong một ngày. 

>>>Xem thêm: Sóng biển là gì? Nguyên nhân sinh ra sóng biển là như thế nào?

Đặc điểm của thuỷ triều là gì?

Những biến đổi của thủy triều trải qua nhiều giai đoạn trong đó mỗi giai đoạn có tên gọi khác nhau cụ thể như sau:

  • Triều dâng: xảy ra là khi mực nước biển dâng lên trong vài giờ và làm ngập vùng gian triều.
  • Tiều cao: là khi nâng dâng lên đến điểm cao nhất của nó 
  • Triều xuống: là khi mực nước biển hạ thấp trong vài giờ làm lộ ra vùng gian triều.
  • Triều thấp : là khi mà nước hạ thấp cho đến điểm thấp nhất của nó.

Đặc điểm của hiện tượng thủy triều sẽ tạo ra các dòng chảy có tính dao động còn được gọi đó là dòng triều hay là triều lưu. Thời điểm khi dòng triều ngừng chuyển động thì được gọi là nước chùng hoặc là nước đứng. 

Sau đó, thủy triều sẻ đổi hướng và tạo ra sự biến đổi ngược lại. Nước đứng xuất hiện gần với lúc mà mực nước triều cao hoặc là triều thấp, nhưng một số nơi thì thời gian đứng lại khác biệt đáng kể so với thời gian khi triều cao hoặc là khi triều thấp. 

Hiện tượng thủy triều phổ biến nhất là ở địa điểm bán nhật triều hoặc là nhật triều, đây là khi mà hai đỉnh của nước biển trong một ngày không đồng đều, bao gồm cả các mực nước cao và mực nước lớn thấp ở trên biểu đồ thủy triều. Điều này tương tự như với hiện tượng hai lần  nước ròng với nước ròng cao và nước ròng thấp.

Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thuỷ triều là gì?

Nguyên nhân chính của sự hình thành thủy triều là gì? nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều là do tác động của lực hấp dẫn của mặt trăng và lực ly tâm dẫn đến hiện tượng thủy triều. Thủy quyển có hình cầu dẹt do bị kéo cao lên ở hai miền nên tạo thành một hình dạng ellipsoid. Một đỉnh của ellipsoid nằm trực diện với Mặt Trăng gọi đây  là miền nước lớn thứ nhất do ảnh hưởng bởi lực hấp dẫn đã tạo ra. 

Thủy triều đạt cực đại khi cả Mặt Trăng,  Mặt Trời đều cùng nằm về một phía so với Trái Đất. Trong trường hợp này, mức nước ở phía đối diện giảm xuống đến mức cực tiểu.

Khái niệm của thủy triều được mở rộng trong vật lý học để áp dụng cho sự chênh lệch trong tương tác hấp dẫn giữa các vật thể nằm trong một hệ thống tương tác hấp dẫn với nhau. 

Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thuỷ triều là gì?
Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thuỷ triều là gì?

Thuỷ triều mạnh nhất khi nào?

Hiện tượng thủy triều mạnh nhất xảy ra khi Mặt Trăng nằm thẳng hàng cùng với Mặt Trời và Trái Đất tạo thành hiệu ứng đồng tâm giữa hai lực hấp dẫn của Mặt Trăng với Mặt Trời. Ở thời điểm này, khi mà  trăng mới hoặc trăng tròn, sức hút của Mặt Trăng và Mặt Trời kết hợp lại với nhau tạo nên sự gia tăng đột ngột của thủy triều.

Hiện tượng này làm cho mực nước biển nổi cao hơn và xuống thấp hơn một cách mạnh mẽ hơn bình thường. Chính vì điều này làm cho giai đoạn này trở thành thời điểm thủy triều mạnh nhất. Sẽ có đôi chút độ chênh lệch nhưng có thể tính ngày mùng 1 âm lịch là ngày Trăng Non và ngày 15 âm lịch sẽ là ngày Trăng Tròn. 

Thuỷ triều mạnh nhất vào thời điểm ngày Trăng Tròn và ngày Trăng Non
Thuỷ triều mạnh nhất vào thời điểm ngày Trăng Tròn và ngày Trăng Non

Thuỷ Triều lên và xuống vào thời điểm nào trong ngày?

Thủy triều được phân chia làm hai dạng phổ biến đó là: Bán nhật triều và nhật triều:

Bán nhật triều 

Bán nhật triều được xem là hiện tượng khi mức nước biển dâng cao hai lần trong một ngày và tạo thành những đỉnh triều không bằng nhau, chúng gồm có mực nước lớn cao và mực nước lớn thấp. Dạng này chỉ xảy ra tại khu vực xích đạo. 

Hàng ngày sẽ có hai lần thủy triều lên và hai lần thuỷ triều xuống. Thời gian của hai lần thủy triều lên xuống này cách nhau khoảng 12 giờ 25 phút. 

Nhật triều

Nhật triều là dạng thủy triều tương tự với bán nhật triều nhưng nhật triều mỗi ngày sẽ chỉ có một lần thủy triều lên và 1 lần thủy triều xuống, tạo nên nước ròng cao và nước ròng thấp. 

Thời gian thủy triều lên và thủy triều xuống ở mỗi ngày cách nhau khoảng 24 giờ. Chẳng hạn như khi thủy triều xuống lúc 10 giờ sáng hôm nay thì vào ngày hôm sau thủy triều sẽ xuống vào lúc 11 giờ sáng, điều này tương tự như với lúc thủy triều lên.  

Thủy triều được phân chia làm hai dạng phổ biến đó là: Bán nhật triều và nhật triều
Thủy triều được phân chia làm hai dạng phổ biến đó là: Bán nhật triều và nhật triều

Hiện tượng thuỷ triều đen và thuỷ triều đỏ là như thế nào?

Thủy triều đỏ 

Thủy triều đỏ là hiện tượng nước biển chuyển sang màu đỏ, nâu hoặc xanh lục do sự phát triển quá mức của tảo và một số vi khuẩn của biển.

Tác động: Tảo độc nở hoa gây hại làm chết hàng loạt sinh vật biển. Thực vật không thể sống được vì thiếu oxy hoặc nước bị ô nhiễm. Nguy cơ gây ngộ độc thực phẩm và mắc bệnh hiểm nghèo cho con người khi ăn phải hải sản bị nhiễm độc. 

Nguyên nhân: Nguồn nước ô nhiễm do các nhà máy xí nghiệp thải chất ô nhiễm ra ngoài môi trường mà chưa qua xử lý. 

Thủy triều đỏ là hiện tượng nước biển chuyển sang màu đỏ
Thủy triều đỏ là hiện tượng nước biển chuyển sang màu đỏ

Thủy triều đen

Thủy triều đen là hiện tượng mà bề mặt của biển chuyển sang màu đen do lượng dầu tràn ra biển. 

Tác động: Ô nhiễm môi trường biển gây nguy cơ chết ngạt và ngộ độc cho sinh vật biển. Du lịch biển giảm sút hơn, con người mất đi nguồn nước sạch và có nguy cơ ăn phải cá bị nhiễm dầu và ảnh hưởng đến sức khỏe.

Nguyên nhân: Đắm tàu chở dầu và các hoạt động khai thác dầu khí không kiểm soát của con người. 

Ý nghĩa của thủy triều là gì đối với đời sống con người?

Thủy triều là một hiện tượng tự nhiên của bên nhưng bên cạnh đó hiện tượng này cũng mang lại ý nghĩa quan trọng đối với con người và tự nhiên. Ý nghĩa của thủy triều không những mang đến những điều quan trọng cho việc phát triển kinh tế xã hội mà còn tác động trực tiếp đến cấu tạo địa chất ở nơi tiếp giáp. Đặc biệt là ở vùng cửa sông hiện tượng thủy triều này còn mang đến nhiều lợi ích cho kinh tế. 

Khi thủy triều lên giúp cho vùng đất mà nó đi qua phì nhiêu và màu mỡ hơn, thuận lợi cho việc phát triển đối với nền nông nghiệp. Những ngư dân cũng thuận lợi hơn trong việc đánh bắt thủy hải sản, lợi dụng chúng để cung cấp nguồn nước nuôi trồng. Ngoài ra khi thủy triều lên cũng cung cấp một nguồn hải sản phong phú. 

Về địa hình nhờ hiện tượng này lên xuống của thủy triều mà hình thành nên các dạng địa hình xâm thực, phát triển ở các vùng ven biển. Lượng mưa lớn sẽ giúp cho quá trình thau chua rửa mặn cho các khu vực ngập mặn trở nên dễ dàng hơn. Vậy nên mà con người luôn tận dụng hiện tượng này để có thể mang đến những lợi ích về kinh tế to lớn. 

Ảnh hưởng của thuỷ triều đến cuộc sống con người như thế nào? 

Bên cạnh những mặt lợi ích thì thủy triều cũng gây ra những tác hại đáng chú ý:

  • Thủy triều đỏ có thể làm cho các vị sinh vật bị chết hàng loạt
  • Thủy triều lấn xâm chiếm đất liền, làm trôi đất và gây nên tình trạng lũ lụt, sạt lở đất. 
  • Những đợt triều cường gây mất an toàn và gây nguy hại nghiêm trọng đến đời sống ngư dân và vùng ven biển. 

Việc sống chung với thủy triều bắt buộc chúng ta phải tận dụng những mặt tích cực và những mặt hạn chế đến cuộc sống. Đối với chúng ta cần có những biện pháp để đối phó với hiện tượng thủy triều bằng nhiều biện pháp khác nhau. Đặc biệt chú ý theo dõi lịch trình của thủy triều đảm bảo nhất. 

Kết luận

Mong rằng với những thông tin về mà Dự báo thời tiết cung cấp, bạn sẽ có thêm những kiến thức hữu ích về Thủy triều là gì? Nguyên nhân sinh ra hiện tượng thủy triều là như thế nào? Hiện tượng thủy triều như là một phần tự nhiên trong cuộc sống hằng ngày của chúng ta. Việc hiểu rõ về thủy triều là gì và nguyên nhân hình thành của nó giúp chúng ta biết cách tận dụng lợi ích mà hiện tượng thủy triều mang lại, đồng thời tránh những rủi ro không đáng có. Cuối cùng đừng quên theo dõi chúng mình trang dubaothoitiet.com.vn để cập nhật tin tức mới nhất bạn nhé.