Mục lục
Áp thấp nhiệt đới là gì? Áp thấp nhiệt đới là một hiện tượng tự nhiên thường xuyên xảy ra, thường là những đợt mưa to, gió lớn, lũ lụt, khí hậu thất thường và dông bão. Tuy nhiên, không phải ai cũng có kiến thức vững về áp thấp nhiệt đới, không phân biệt được nó với bão nhiệt đới. Hôm nay, Dự báo thời tiết sẽ giải đáp mọi thắc mắc cho các bạn.
Áp thấp nhiệt đới là gì?
Khái niệm áp thấp nhiệt đới là gì?
Áp thấp là gì? Áp thấp nhiệt đới là một dạng xoáy thuận nhiệt đới yếu nhất, được định nghĩa là một vùng áp thấp bị bao quanh bởi các cơn dông lưu hành và có sức gió duy trì tối đa là 38 dặm một giờ hoặc thấp hơn. Sự xuất hiện của chúng đóng một vai trò quan trọng trong việc theo dõi bão, vì áp thấp nhiệt đới thường là một trong những dấu hiệu đầu tiên cho thấy sự hình thành của một cơn bão đang di chuyển qua khu vực đại dương nhiệt đới.
Mỗi mùa bão, hàng chục áp thấp nhiệt đới xuất hiện, mặc dù chúng không mạnh như các cơn bão nhiệt đới hay cuồng phong, nhưng vẫn có khả năng mang đến lượng mưa lớn, giông bão và lũ lụt tàn khốc. Điều này làm cho giai đoạn áp thấp nhiệt đới trở thành một phần quan trọng trong chu kỳ cuộc sống của một cơn bão, vì nó thường là một biểu hiện của sự suy giảm cấp độ của cơn bão khi nó dần dần tan biến.
Áp thấp nhiệt đới ở Việt Nam thường xuất hiện khi nào?
Hiện trạng áp thấp nhiệt đới là gì? Áp thấp nhiệt đới ở Việt Nam thường xuất hiện vào những thời kỳ cụ thể trong năm. Đất nước này nằm trong khu vực chịu ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới và các cơn bão ở Tây Bắc – Thái Bình Dương. Mùa mưa bão thường bắt đầu từ tháng 5-6 ở miền Bắc và kéo dài đến tháng 9-12 ở miền Trung.
Trong khoảng thời gian này, đặc biệt là tháng 9, 10, 11, là thời điểm thường xuyên xảy ra nhiều cơn bão nhất trong năm. Trung bình, mỗi năm Việt Nam phải đối mặt với 4 – 6 cơn bão và áp thấp nhiệt đới đổ bộ vào bờ biển. Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Phú Yên và Ninh Thuận là những tỉnh thường xuyên chịu ảnh hưởng nhiều từ áp thấp nhiệt đới, đặc biệt là trong mùa mưa bão từ tháng 5 đến tháng 10.
Do đó, Việt Nam thường phải chịu ảnh hưởng nặng nề từ những đợt áp thấp nhiệt đới này. Áp thấp nhiệt đới dưới dạng gió to, sóng lớn, mưa lớn gây lũ lụt, và cả dông lốc. Ví dụ cụ thể là năm 2020, khi nước ta phải gánh chịu thiệt hại nặng nề từ nhiều đợt áp thấp nhiệt đới mạnh mẽ chuyển hóa thành bão và đổ bộ vào các tỉnh từ Hà Tĩnh đến Thừa Thiên Huế.
Nguyên nhân hình thành áp thấp nhiệt đới là gì?
Áp thấp nhiệt đới hình thành do sự tồn tại của đủ điều kiện thuận lợi trong bề mặt khí quyển. Các yếu tố quan trọng bao gồm sức gió, áp suất khí quyển, và nhiệt độ. Khi một khu vực không khí trở nên nóng hơn so với các vùng xung quanh, áp suất khí quyển tại đó sẽ giảm, dẫn đến hiện tượng hút gió từ những khu vực có áp suất khí quyển cao hơn và gió sẽ bắt đầu chuyển lên cao.
Gió tự nhiên chuyển từ vùng áp suất cao đến vùng áp suất thấp. Tuy nhiên, do sự ảnh hưởng của lực Coriolis (lực lệch hướng do Trái Đất tự quay), hướng gió hút vào tâm áp thấp sẽ bị lệch, tạo thành hình thế gió xoáy. Điều này làm cho không khí xoay quanh trung tâm áp thấp nhiệt đới, tạo ra một cấu trúc xoáy và góp phần vào quá trình hình thành của áp thấp nhiệt đới.
Vì vậy, những vùng có khí hậu nóng, như khu vực nhiệt đới, trên biển hoặc trên đại dương nhiệt đới, thường thường xuất hiện áp thấp nhiệt đới do sự kết hợp của các yếu tố này.
Sự khác nhau giữa bão nhiệt đới và áp thấp nhiệt đới là gì?
Sự khác biệt chủ yếu giữa áp thấp nhiệt đới và bão nhiệt đới liên quan đến sức gió và cấp độ của chúng. Cả hai hiện tượng này đều thuộc loại xoáy thuận nhiệt đới và thường xuyên xảy ra ở Việt Nam, nhưng có những đặc điểm khác nhau quan trọng:
Áp thấp nhiệt đới:
- Hình thành khi một vùng áp thấp kèm theo giông bão tạo ra một luồng gió tròn với sức gió duy trì tối đa dưới 39 dặm/giờ.
- Được xem là áp thấp nhiệt đới khi gió xoáy mạnh từ cấp 6-7 (từ 10,8 – 17,2m/s).
Bão nhiệt đới:
- Hình thành khi hoàn lưu xoáy thuận trở nên có tổ chức hơn và sức gió duy trì tối đa trong khoảng 39 dặm/giờ đến 73 dặm/giờ.
- Được xem là bão nhiệt đới khi gió giật hơn cấp 8 (> 64 km/h).
Do đó, sự khác biệt lớn nhất giữa áp thấp nhiệt đới và bão nhiệt đới là cấp độ của gió. Áp thấp nhiệt đới được xác định khi gió xoáy mạnh ở cấp 6-7, trong khi bão nhiệt đới xuất hiện khi gió giật mạnh hơn ở cấp 8, đặc biệt là khi vượt qua ngưỡng 64 km/h.
Hậu quả của áp thấp nhiệt đới là gì?
Áp thấp nhiệt đới đồng nghĩa với việc mang lại những hậu quả nặng nề, mặc dù có thể được dự đoán trước khi chúng di chuyển vào bờ, nhưng vẫn gây ra nhiều thiệt hại đáng kể cho cả con người và tài sản.
Thiệt hại đối với con người:
Áp thấp nhiệt đới thường gây ra gió giật mạnh đồng thời kèm theo lượng mưa lớn, tạo điều kiện cho sự hình thành của lốc xoáy có thể gây lũ lụt, đe dọa tính mạng con người. Đặc biệt, những người sống trên biển, gần biển, hay đang thực hiện các hoạt động đánh bắt xa bờ sẽ phải đối mặt với nguy cơ cao. Sự xuất hiện của nhiều loại mầm bệnh trong nước lũ còn tăng nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe con người.
Thiệt hại đối với tài sản:
Mưa dông khi áp thấp nhiệt đới di chuyển vào gần bờ có thể gây hư hại đáng kể cho đồ dùng điện tử, nhà cửa, tàu thuyền, gia súc và gia cầm, tạo ra tình trạng mất mát tài sản to lớn.
Ảnh hưởng đến nông nghiệp:
Nước biển dâng theo áp thấp nhiệt đới có thể gây ngập lụt ven biển, nhiễm mặn đồng ruộng, gây thiệt hại lớn cho sản xuất nông nghiệp và nuôi thủy sản.
Ô nhiễm môi trường:
Nước lũ dâng kèm theo rác thải và xác động vật có thể lan tỏa ra môi trường, gây ô nhiễm và lây lan bệnh truyền nhiễm.
Thiếu nước sạch và lương thực:
Hậu quả của áp thấp nhiệt đới còn bao gồm sự khan hiếm nước sạch để sinh hoạt và sản xuất lương thực, ảnh hưởng đến cuộc sống hàng ngày của cộng đồng.
Cách phòng tránh áp thấp nhiệt đới là gì?
Khi xuất hiện áp thấp nhiệt đới, việc đưa ra cảnh báo là quan trọng để đảm bảo an toàn cho cộng đồng. Dưới đây là những hướng dẫn nên tuân theo để giữ an toàn khi có áp thấp nhiệt đới:
- Buộc chặt đồ vật lỏng lẻo: Trước khi áp thấp nhiệt đới tiếp cận, hãy đảm bảo buộc chặt những đồ vật nhẹ nhàng như bàn ghế ngoài trời để tránh chúng bị cuốn bay hoặc làm tổn thương người và tài sản.
- Phòng tránh cây đổ và mất điện: Chuẩn bị biện pháp để tránh cây lớn bị đổ và tình trạng mất điện. Cắt tỉa cây cành gãy, đảm bảo hệ thống điện an toàn để giảm rủi ro mất điện.
- Chuẩn bị kế hoạch di chuyển khi có lũ lụt: Sẵn sàng với kế hoạch di chuyển khi mưa to gây lũ lụt cục bộ. Hãy hiểu rõ các tuyến đường an toàn để di chuyển và tránh xa khu vực có nguy cơ ngập lụt.
- Tránh đi bộ hoặc lái xe qua đường ngập nước: Tránh đi bộ hoặc lái xe qua các con đường ngập nước, vì điều này có thể gây nguy hiểm và dẫn đến tai nạn.
- Hạn chế bơi lội ở các bãi biển: Tránh hoạt động bơi lội ở các bãi biển khi áp thấp nhiệt đới tiếp cận, vì gió mạnh có thể tạo ra sóng nguy hiểm và tăng nguy cơ tai nạn.
Những biện pháp này sẽ giúp giảm thiểu rủi ro và bảo vệ an toàn cho cả cộng đồng khi phải đối mặt với áp thấp nhiệt đới.
Dự báo thời tiết đã giải thích áp thấp nhiệt đới là gì, cũng như cách phân biệt giữa bão và áp thấp nhiệt đới. Hãy liên tục theo dõi thông tin trên website dubaothoitiet.com.vn để cập nhật thêm kiến thức quan trọng về các hiện tượng thời tiết tự nhiên, giúp bạn có thêm nhiều kiến thức tự bảo vệ bản thân và gia đình hiệu quả.
