Gió Tây ôn đới là gì? Đặc điểm và các vai trò của gió ôn đới

Gió Tây ôn đới là loại gió thổi theo hướng Tây – Đông, có nguồn gốc từ khu vực áp cao cận nhiệt đới và di chuyển về phía áp thấp ôn đới. Gió này thổi quanh năm, mang theo nhiều hơi nước và thường gây mưa. Để biết thêm nhiều thông tin về loại gió này, hãy tham khảo bài viết của dubaothoitiet.com.vn

Gió Tây ôn đới là gì?
Gió Tây ôn đới là gì?

Gió Tây ôn đới là gì?

Khái niệm gió Tây ôn đới là gì?

Gió tây ôn đới là loại gió di chuyển đơn chiều từ hướng Tây sang hướng Đông, phổ biến ở vùng vĩ độ Trung giữa, khoảng từ 30 đến 60 độ vĩ độ. Chúng xuất phát từ các khu vực có áp suất cao, thường hướng về cực và ảnh hưởng đến hình thành cơn lốc xoáy ngoài các khu vực nhiệt đới. 

Đây là loại đặt ở giữa giữa khu vực chịu tác động của gió mậu dịch và gió Đông cực, có xu hướng chuyển hướng từ các khu vực áp cao chí tuyến về phía các vùng áp thấp ôn đới.

Ở Bắc bán cầu, phạm vi hoạt động của gió Tây ôn đới chủ yếu hướng Tây Nam, trong khi ở Nam bán cầu, chúng có hướng Tây Bắc. Loại gió này thổi liên tục quanh năm và có đặc điểm khô khan.

Gió Tây ôn đới di chuyển đơn chiều từ hướng Tây sang hướng Đông
Gió Tây ôn đới di chuyển đơn chiều từ hướng Tây sang hướng Đông

Thực trạng tại Việt Nam

Gió Tây ôn đới thường xuất hiện ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung Việt Nam, đặc biệt là các tỉnh ven biển. Ở miền Bắc, thường xuất hiện từ tháng 5 đến tháng 10, mang theo lượng mưa lớn, giúp cho mùa mưa ở miền Bắc kéo dài và dồi dào. Đây cũng là nguyên nhân chính gây ra các cơn bão nhiệt đới ở miền Bắc.

Ở miền Trung, nó thường xuất hiện từ tháng 6 đến tháng 9, mang theo lượng mưa lớn, giúp cho mùa mưa ở miền Trung kéo dài và dồi dào. Nó cũng là nguyên nhân chính gây ra các cơn bão nhiệt đới ở miền Trung.

Cụ thể, các tỉnh thường xuất hiện gió Tây ôn đới ở Việt Nam bao gồm:

  • Miền Bắc: Hà Nội, Hải Phòng, Thái Bình, Nam Định, Ninh Bình 
  • Miền Trung: Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng Bình, Quảng Trị, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Quảng Nam, Quảng Ngãi, Bình Định, Phú Yên, Khánh Hòa, Ninh Thuận, Bình Thuận,
  • Tây Nguyên: Kon Tum, Gia Lai, Đắk Lắk, Đắk Nông, Lâm Đồng.

Ở Việt Nam, gió Tây ôn đới được gọi là gió phơn. Gió phơn có hai loại là gió phơn Tây Nam và gió phơn Tây Bắc. Gió phơn Tây Nam thường xuất hiện ở miền Trung, mang theo hơi nóng từ đất liền, gây ra hiện tượng nắng nóng gay gắt. Gió phơn Tây Bắc thường xuất hiện ở miền Bắc, mang theo hơi lạnh từ đất liền, gây ra hiện tượng rét đậm, rét hại.

Gió Tây ôn đới thường xuất hiện ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung
Gió Tây ôn đới thường xuất hiện ở các tỉnh miền Bắc và miền Trung

Đặc điểm của gió tây ôn đới là gì? 

Đặc điểm của gió tây ôn đới là gì? Là dạng gió di chuyển một chiều từ hướng Tây sang Đông ở vị trí vĩ độ trung giữa, thường nằm trong khoảng từ 30 đến 60 độ vĩ độ. Nguồn gốc là từ khu vực áp suất cao ở vĩ độ ngựa, xuất phát từ các cực và định hình các cơn lốc xoáy thuận ngoại trời nhiệt đới. Theo hướng chung, cơn lốc nhiệt đới vượt qua trục Westerlies nhiệt đới, làm tăng mạnh dòng gió Westerly.

Gió chủ yếu thường hướng từ phía tây nam bán cầu. Trong đó, cơn gió Tây Nam ôn đới thường mạnh mẽ nhất vào mùa đông và khi áp suất thấp hơn ở cực, trong khi trạng thái yếu nhất thường xuất hiện vào mùa hè và khi áp suất cao hơn ở cực. Đặc biệt, gió này có thể trở nên đặc biệt mạnh ở vùng không có đất, đặc biệt là ở bán cầu Nam, nơi đất đai có thể tăng cường mô hình dòng chảy, làm chậm gió Tây ôn đới và tạo ra sự mạnh mẽ đặc biệt.

Mức độ mạnh nhất thường xuất hiện ở vùng vĩ độ trung bình, khoảng từ 40 đến 50 độ vĩ độ. Chúng đóng vai trò quan trọng trong việc đưa nước và gió nhiệt đới từ xích đạo vào vùng bờ biển phía Tây của các lục địa, đặc biệt là ở bán cầu Nam do sự mở rộng đại dương lớn của nó.

Thường nằm trong khoảng từ 30 đến 60 độ vĩ độ
Thường nằm trong khoảng từ 30 đến 60 độ vĩ độ

Vai trò của gió Tây ôn đới là gì?

  • Điều hòa khí hậu: Mang theo hơi nước từ các đại dương, giúp cho vùng ôn đới có lượng mưa dồi dào. Lượng mưa này giúp cho khí hậu ở vùng ôn đới mát mẻ, dễ chịu hơn.
  • Thúc đẩy sự phát triển của thực vật: Lượng mưa dồi dào do gió Tây ôn đới mang lại giúp cho cây cối ở vùng ôn đới sinh trưởng và phát triển tốt hơn.
  • Tăng cường nguồn nước cho các sông hồ: Lượng mưa dồi dào cũng giúp cho các sông hồ ở vùng ôn đới có lượng nước dồi dào hơn. Điều này giúp cho các hoạt động sản xuất và sinh hoạt của con người ở vùng ôn đới được thuận lợi hơn.
  • Hình thành và phát triển các cơn bão nhiệt đới: Giúp cho các cơn bão nhiệt đới hình thành và phát triển. Các cơn bão nhiệt đới mang theo mưa lớn, gió mạnh gây ra những thiệt hại về người và tài sản. Tuy nhiên, các cơn bão nhiệt đới cũng mang theo lượng mưa lớn, giúp cho các vùng đất khô hạn ở vùng ôn đới được cải thiện.

Nhìn chung, nó có vai trò quan trọng trong việc điều hòa khí hậu, phát triển kinh tế – xã hội và đời sống con người ở vùng ôn đới.

Gió ôn đới có thể điều hòa khí hậu
Gió ôn đới có thể điều hòa khí hậu

Vì sao khí áp thay đổi?

Khí áp thay đổi theo nhiều yếu tố, bao gồm:

  • Nhiệt độ: Nhiệt độ càng cao, không khí càng nở ra, tỉ trọng giảm đi, khí áp giảm. Nhiệt độ càng thấp, không khí co lại, tỉ trọng tăng nên khí áp tăng.
  • Độ ẩm: Không khí gồm hơi nước nhẹ hơn không khí khô. Vì vậy nên không khí nhiều hơi nước hơn thì khí áp cũng giảm.
  • Độ cao: Càng lên cao, không khí càng loãng, tỉ trọng giảm đi, khí áp giảm.
  • Lực Coriolis: Lực Coriolis là lực tạo ra bvởi sự tự quay của Trái đất. Lực này làm cho gió ở Bắc bán cầu lệch sang phải và gió ở Nam bán cầu lệch sang trái.
  • Sự phân bố lục địa và đại dương: Lục địa và đại dương có khả năng hấp thụ nhiệt và giải phóng nhiệt khác nhau. Điều này dẫn đến sự phân bố nhiệt độ không đồng đều trên Trái đất, gây ra sự thay đổi khí áp.
  • Các yếu tố khác: Các yếu tố khác như núi, sông, hồ,… cũng có thể ảnh hưởng đến khí áp.
Vì sao khí áp thay đổi?
Vì sao khí áp thay đổi?

Các loại gió phổ biến khác

Ngoài gió Tây ôn đới, còn có các loại gió chính khác trên Trái đất, bao gồm:

Gió Tín phong: Gió Tín phong là loại gió thổi từ áp cao chí tuyến về áp thấp xích đạo. Gió Tín phong có hướng chủ yếu là từ Đông Nam ở Bắc bán cầu và Đông Bắc ở Nam bán cầu. Gió Tín phong thổi quanh năm, mang theo lượng mưa lớn, giúp cho khí hậu ở vùng xích đạo ẩm ướt, mưa nhiều.

Gió Đông cực: Gió Đông cực là loại gió thổi từ áp cao cực về áp thấp ôn đới. Gió Đông cực có hướng chủ yếu là từ Đông ở cả hai bán cầu. Gió Đông cực thổi quanh năm, mang theo lượng mưa nhỏ, giúp cho khí hậu ở vùng cực lạnh giá, khô hạn.

Các loại gió phổ biến khác
Các loại gió phổ biến khác

Gió địa phương: Gió địa phương là loại gió thổi trong phạm vi hẹp, thường do sự chênh lệch nhiệt độ, độ ẩm giữa các vùng không khí lân cận. Gió địa phương có nhiều loại, bao gồm:

  • Gió biển, gió đất: Gió biển là loại gió thổi từ biển vào đất liền, mang theo hơi ẩm, gây mưa. Gió đất là loại gió thổi từ đất liền ra biển, mang theo hơi nóng, gây nắng nóng.
  • Gió phơn: Gió phơn là loại gió thổi từ miền núi xuống đồng bằng, mang theo hơi nóng, gây nắng nóng.
  • Gió mùa: Gió mùa là loại gió thổi theo mùa, thường xuất hiện ở các nước có khí hậu nhiệt đới gió mùa. Gió mùa được chia thành gió mùa mùa hè và gió mùa mùa đông.

Các loại gió này có vai trò quan trọng đối với khí hậu và thời tiết trên Trái đất. Những yếu tố này tác động qua lại với nhau, tạo nên sự phân bố khí áp trên Trái đất.

Bài viết đã bao gồm những thông tin về gió Tây ôn đới và một số loại gió chính khác mà Dự Báo Thời Tiết mong muốn chia sẻ với quý các bạn. Chúng tôi hy vọng rằng bài viết này sẽ mang lại cho bạn những kiến thức hữu ích.